ശ്രീ രമണമഹര്‍ഷി

ജൂണ്‍ 9, 1935

ചോ: ധ്യാനം എന്നതെന്താണ്‌?

ഉ: മനസ്സിനെ ഏതെങ്കിലും ഒന്നില്‍ സ്ഥാപിച്ചു നിറുത്തുന്നതാണ്‌ ധ്യാനം. നിദിധ്യാസനമെന്നത്‌ ആത്മവിചാരണയാണ്‌. ആത്മലാഭം ഉണ്ടാകുന്നതുവരെ ധ്യാനിക്കുന്നവന്‌, ധ്യാനം, ധേയം ഇവ വെവ്വേറയായിത്തോന്നും. സാധകാവസ്ഥയില്‍ ധ്യാനമായാലും നിദിധ്യാസനമായാലും ഈ ത്രിവിധഭാവം ഉണ്ടായിരിക്കും. അപ്പോള്‍ ഭക്തിക്കും ഇവയ്ക്കും വ്യത്യാസമുണ്ടായിരിക്കുകയില്ല.

ചോ: ധ്യാനം അഭ്യസിക്കുന്നതെങ്ങനെ?

ഉ: മനസ്സിനെ ഒന്നില്‍ നിറുത്തിയാല്‍ മറ്റെല്ലാം ഒതുങ്ങും. ഏകാഗ്രതയുണ്ടാകും. ധ്യാനത്തിന്റെ ഫലമിത്രയുമാണ്‌. ധ്യാനിക്കുന്നവന്റെ വൈഭവത്തിനനുസരണം ധ്യാനം പലമട്ടിലുമായിരിക്കും. ഈശ്വരന്റെ ഏതോ വിഭൂതിയെയോ, മന്ത്രത്തെയോ തന്നെയോ പറ്റിയായിരിക്കാം ധ്യാനം.