ഭഗവദ്ഗീത ജ്ഞാനേശ്വരി ഭാഷ്യത്തില് നിന്ന്
ശ്ലോകം 5
ഉദ്ധരേദാത്മനാത്മാനം
നാത്മാനമവസാദയേത്
ആത്മൈവ ഹ്യാത്മനോ ബന്ധുഃ
ആത്മൈവ രിപുരാത്മനഃ
ഒരുവന് തന്നെക്കൊണ്ടുതന്നെ സ്വയം കരയേറ്റപ്പെടണം. തന്നത്താന് താഴെപ്പതിക്കാന് പാടില്ല. കാരണം താന് തന്നെയാണ് തന്റെ ബന്ധു. താന് തന്നെ തന്റെ ശത്രുവും.
ഭഗവാന് കൃഷ്ണന് ഒരു പുഞ്ചിരിയോടെ പറഞ്ഞു:
നിന്റെ സംസാരംകേട്ട് ഞാന് അത്ഭുതപ്പെടുന്നു. എല്ലാം ഏകമായ ഒരവസ്ഥയില് ആര്ക്ക് എന്തുകൊടുക്കാന് ആര്ക്കാണ് കഴിയുക? അജ്ഞതയില് ആമഗ്നനായി വ്യാമോഹത്തിന്റെ തത്പത്തില് നിദ്രചെയ്യുന്ന ഒരുവന് വേദനാജനകമായ ജനനമരണങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള ദുഃസ്വപ്നങ്ങള് കാണാനിടവരുന്നു. അവന് ആകസ്മികമായി ഉണരുമ്പോള് അവന്കണ്ട സ്വപ്നം മിഥ്യയായിരുന്നുവെന്ന് അവന് അനുഭവപ്പെടുന്നു. ആദ്യം കണ്ട സ്വപ്നവും പിന്നീട് മിഥ്യയാണെന്നു തോന്നിയ അനുഭവും അവന്റെ മനസ്സില്ത്തന്നെ ഉണ്ടായതാണ്. അതായത് എല്ലാം അവന്റെ മനസ്സില്ത്തന്നെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നുവെന്നര്ത്ഥം. അങ്ങനെയുള്ള ഒരുവന് അഹംഭാവംകൊണ്ട് അവന്റെ ശാരീരികമായ നിലനില്പിന് പ്രാധാന്യം നല്കുമ്പോള് അത് അവന്റെ നാശത്തിന് വഴിതെളിക്കുന്നു.